
رایج ترین مدل های کسب و کار الکترونیکی
-بازاریابی Online و بدون واسطه: رایج ترین مدل فروش محصولات یا خدمات به صورت online است. مشتری می تواند مستقیماً از تولیدکننده خرید کند. در این صورت واسطه ها یا فروشگاه های فیزیکی (مانند Godiva) حذف شده و دیگر لازم نیست مشتری محصول را از خرده فروش خریداری کند و به این ترتیب توزیع کارآمدتر خواهد شد (مانند Wal-Mart). این مدل به خصوص در مورد محصولات و خدماتی که قابل دیجیتالی شدن هستند، مفید واقع می شود. این مدل دارای چندین گونه مختلف است. از این مدل معمولاً در وضعیت های B2C (که e-tailing نیز نامیده می شود) و در برخی انواع B2B استفاده می شود.
2-سیستم های مناقصه الکترونیکی: خریداران سازمانی بزرگ، اعم از خصوصی و دولتی، معمولاً اقلامی با تعداد بالا را از طریق سیستم مناقصه خریداری می کنند. مناقصات اگر به صورت Online برگزار شوند در زمان و هزینه به میزان زیادی صرفه جویی می کنند. سیستم های مناقصه الکترونیکی که اولین بار توسط شرکت General Electric مورد استفاده قرار گرفتند روز به روز شهرت بیشتری پیدا می کنند.
3-اعلام قیمت از سوی مشتری: مدل اعلام قیمت از سوی مشتری که اولین بار در Priceline.com معرفی شد به خریدار امکان می دهد تا قیمتی را مشخص کند که مایل است بابت محصول یا خدمات مورد نظر بپردازد. Priceline.com سعی دارد تقاضای مشتری را با خواسته تولید کننده برای فروش محصول یا خدمتی با آن قیمت تطبیق دهد. ضمناً این مدل که با نام مدل دریافت تقاضا نیز شناخته می شود.
4-یافتن پایین ترین قیمت: بر اساس این مدل که با نام مدل موتور جستجو نیز شناخته می شود مشتری نیاز خود را مشخص کرده و سپس شرکت واسطه مانند Hotwire.com نیاز مشتری را در پایگاه داده جستجو کرده و پایین ترین قیمت را یافته و آن را برای مشتری ارسال می کند. سپس خریدار فقط سی تا شصت دقیقه فرصت دارد تا پیشنهاد خرید را پذیرفته یا آن را رد کند. گونه دیگری از این مدل برای در یافت خدمات بیمه وجود دارد: مثلاً مشتری تقاضای بیمه را در Insweb.com مشخص کرده و چندین پیشنهاد دریافت می کند. شرکت های زیادی از مدل های مشابه برای یافتن پایین ترین قیمت استفاده می کنند. برای مثال مشتریان می توانند به eloan.com مراجعه کرده و پایین ترین نرخ سود برای وام اتومبیل یا خانه را بیابند. یکی از شرکت های معروف در این زمینه Shopping.com است.
5-بازاریابی وابسته: این مدل نوعی توافق است که در آن شریک بازاریاب (تاجر، سازمان یا حتی یک فرد معمولی) مشتریان را به وب سایت شرکت فروشنده ارجاع می دهد. این ارجاع می تواند با نمایش بنر تبلیغاتی یا آرم شرکت فروشنده در وب سایت شرکت وابسته صورت گیرد. هنگامی که مشتری ارجاع شده به وب سایت شرکت فروشنده محصولی را خریداری کند، شریک وابسته کمیسیونی (معمولاً بین سه تا پنج درصد) از قیمت خرید را دریافت می کند. به عبارت دیگر شرکت فروشنده با استفاده از بازاریابی وابسته نوعی نیروی فروش مجازی در اختیار خواهد داشت. این مفهوم که اولین بار توسط CDNOW معرفی شد، در حال حاضر توسط هزاران خرده فروش و تولیدکننده مورد استفاده قرار می گیرد. برای مثال Amazon.com دارای پانصد هزار شریک وابسته است و حتی شرکت کوچکی مانند Cattoys.com به افراد و سازمان ها امکان می دهد تا آرم و لینک شرکت را در وب سایت های خود مورد استفاده قرار دهند تا بتوانند از کمیسیون استفاده کنند.
6-بازاریابی مبتنی بر افراد: طبق مدل بازاریابی مبتنی بر افراد سازمان می تواند برای محصول خود تبلیغ کرده یا حتی فروش خود را افزایش دهد و برای این منظور از افرادی استفاده می کند که پست الکترونیکی برای سایرین ارسال کرده یا دوستان خود را تشویق به ملحق شدن به برخی برنامه های خاص می کنند. این روش در حقیقت همان روش بازاریابی محاوره ای است که به صورت مبتنی بر وب انجام می گیرد.
7-خرید گروهی: در دنیای تجارت off-line معمولاً در مواردی که اقلامی را به تعداد بالا خریداری کنید تخفیف داده می شود. تجاذت الکترونیکی نیز دارای مفهومی به نام تقاضای گروهی است که در آن شخص ثالثی افراد یا موسسات کوچک یا متوسطی را می یابد، سفارشات آن ها را گردآوری می کند تا تعداد سفارشات زیاد شودو بتواند با مذاکره (یا برقراری مناقصه) معامله را با پایین ترین قیمت انجام دهد. بنابراین استفاده از مفهوم خرید گروهی در نهایت به این معنا است که هر تاجر یا حتی هر فرد می تواند از تخفیفی برخوردار شود. این مدل با نام مدل خرید انبوه نیز شناخته می شود. یکی از شرکت های فعال در این زمینه Letsbuyit.com است. گروه های خریدار online با نام اختصاری e-co-ops نیز شناخته می شوند.
8-مزایده های online: تقریباً همه نام ebay را شنیده اند که بزرگ ترین سایت مزایده online در دنیا است. صدها شرکت دیگر از جمله Amazon.com و Yahoo نیز مزایده های online را برگزار می کنند. در مرسوم ترین نوع مزایده، خریداران online قیمت پیشنهادی خود را برای کالا و خدمات مختلف اظهار می کنند و قلم مربوطه به کسی فروخته می شود که بالاترین قیمت را پیشنهاد کرده باشد. مزایده های online دارای اشکال مختلفی هستند و از مدل های متفاوتی استفاده می کنند. برای مثال ebay از چهل هزار کارمند در این مدل بهره می گیرد که کارمندان سفارشات انجام شده را مشخص می کنند.
9-سفارشی سازی محصولات و خدمات ارائه شده: سفارشی سازی محصولات و خدمات به این معنا است که محصول یا خدمات را بر اساس نیازهای مشخص شده از سوی خریدار تولید کنیم. این روش مدل جدیدی نیست اما نکته جدید در مورد آن توانایی ارائه سریع محصولات اختصاصی به صورت online برای مشتریان با قیمتی است که زیاد بالاتر از اقلام مشابه غیراختصاصی نیست. Dell نمونه ای خوب از شرکتی است که PC را برای مشتریان خود به صورت سفارشی تهیه می کند.
شرکت های زیادی هستند که از روش Dell پیروی می کنند: صنعت اتومبیل سازی محصولات خود را به صورت صورت سفارشی ارائه می دهد و انتظار می رود با ارائه محصولات سفارشی سالانه هزینه های انبارداری خود را میلیاردها دلار کاهش دهد. طرفداران عروسک های مد روز می توانند در وب سایت Mattel و در بخش My Design عروسک های سفارشی برای خود ایجاد کنند. تصویر عروسک قبل از اینکه شخص آن را سفارش دهد روی صفحه نمایشگر دیده می شود. Nike به مشتریان خود امکان می دهد تا کفش های اختصاصی سفارش دهند که ظرف یک هفته آماده می شوند. De beers نیز به مشتریان خود امکان می دهد تا حلقه های نامزدی خود را شخصاً طراحی کنند.